USTAWA z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych definiuje co to jest Wypadek przy pracy „Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą” . Nie ma już konieczności wystawienia L-4 aby uznać zdarzenie za wypadek.
Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.
Pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego.
Okoliczności i przyczyny wypadku ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy.
U pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia służby bhp , w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby bhp wchodzi pracodawca lub pracownik któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp, albo specjalista spoza zakładu pracy.
U pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu, wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bhp.
Ze względu na częste sytuacje tzw. Leasing pracowników warto przypomnieć że, ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, który miał miejsce na terenie innego zakładu pracy, dokonuje zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę poszkodowanego, w obecności przedstawiciela pracodawcy, na którego terenie miał miejsce wypadek chyba że pracodawca poszkodowanego zawnioskuje o przeprowadzenie tego postępowania. Dokumentację przekazuje się pracodawcy.
Rozmowę z pracownikiem i ze świadkiem zdarzenia najlepiej przeprowadzić jak najszybciej ( na gorąco ). A przed sporządzeniem protokołu zrobić jego wizualizację w głowie.
Co powinien zawierać protokół powypadkowy?
Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, zwany dalej „protokołem powypadkowym”.
Wzór protokołu określa – ROZPORZĄDZENIE MINISTRA RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.
Protokół powinien zawierać:
- dane dotyczące: poszkodowanego ( w tym stanowisko pracy),
- skład zespołu powypadkowego,
- okoliczności wypadku, przyczyny i jego skutki ,
- stwierdzenie, że wypadek jest lub nie jest wypadkiem przy pracy,
- rodzaj wypadku,
- wnioski i zalecane środki profilaktyczne, a także pouczenie dla stron postępowania powypadkowego,
- datę i godzinę wypadku,
- podpisy członków zespołu powypadkowego oraz pracownika.
Warto dobrze opisać dzień pracy oraz dodać informację kto udzielał pierwszej pomocy. Opisując przyczyny wypadku do każdej dodać wniosek profilaktyczny.
Do Protokołu załącza się dokumenty związane z wypadkiem jak – wyjaśnienia poszkodowanego i świadków, protokół oględzin z miejsca wypadku, opinie lekarzy i innych specjalistów.
Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku w terminie późniejszym niż określony w ustawie wskutek uzasadnionych przeszkód lub trudności, wymaga podania przyczyn tego opóźnienia w treści protokołu powypadkowego.
Kto przygotowuje i zatwierdza protokół powypadkowy?
Zespół powypadkowy sporządza protokół powypadkowy w niezbędnej liczbie egzemplarzy i wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową doręcza niezwłocznie pracodawcy w celu zatwierdzenia. Członek zespołu powypadkowego ma prawo złożyć do protokołu powypadkowego zdanie odrębne, które powinien uzasadnić. W przypadku rozbieżności zdań członków zespołu powypadkowego o treści protokołu powypadkowego decyduje pracodawca. Zespół powypadkowy jest obowiązany zapoznać poszkodowanego z treścią protokołu powypadkowego przed jego zatwierdzeniem.
Protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego sporządzenia lub zwraca niezatwierdzony protokół powypadkowy w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy np. jeżeli poszkodowany zgłosił do niego uwagi.
Zespół powypadkowy, po dokonaniu wyjaśnień i uzupełnień sporządza, nie później niż w terminie 5 dni, nowy protokół powypadkowy, do którego dołącza protokół powypadkowy niezatwierdzony przez pracodawcę.
Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego – członkom rodziny zmarłego pracownika. Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca niezwłocznie doręcza właściwemu inspektorowi pracy.
Na podstawie zatwierdzonego protokołu sporządza się Statystyczną Kartę Wypadku i przekazuje do GUS.
Dodatkowe obowiązki pracodawcy
Zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r.Kodeks pracy rozdział VII
§ 31.
Pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat.
§ 4.
Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca.
Podsumowując. Po zaistnieniu wypadku powoływany jest zespół powypadkowy, który po zebraniu wyczerpującego wywiadu z poszkodowanym ustala okoliczności i przyczyny wypadku, ustala rodzaj wypadku oraz zaleca działania zapobiegawcze. Należy pamiętać, że po każdym wypadku należy dokonać powtórnej oceny ryzyka zawodowego, z uwzględnieniem rekonstrukcji zdarzenia i wprowadzić adekwatne środki ochronne. Zastosowane rozwiązania powinny zapobiec wystąpieniu kolejnych zdarzeń w danym miejscu.
