Jednym z istotnych elementów zapewnienia właściwej profilaktyki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy jest sporządzanie oceny ryzyka zawodowego dla poszczególnych stanowisk w zakładzie pracy. Wypadki przy pracy lub choroby zawodowe mogą być spowodowane brakiem informacji o ryzyku zawodowym na danym stanowisku lub też akceptowaniem zbyt dużego ryzyka. W tym celu wykonuje się ocenę ryzyka zawodowego by sprawdzić, czy właściwie zostały określone zagrożenia dla danego stanowiska i czy ryzyko z nimi związane są akceptowalne.
Czym jest ryzyko zawodowe?
Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.
Do podstawowych obowiązków pracodawcy należy:
– zapobieganie ryzyku zawodowemu
– informowanie
– szkolenie i zapewnianie odpowiednich warunków technicznych i organizacyjnych
Stosowane w następstwie oceny ryzyka zawodowego środki profilaktyczne, metody oraz organizacja pracy powinny:
– zapewniać zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników
– być zintegrowane z działalnością prowadzoną przez pracodawcę na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej zakładu pracy
Co powinno znajdować się w dokumentacji oceny ryzyka zawodowego?
Pracodawca prowadzi dokumentację oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanych niezbędnych środków profilaktycznych. Dokument potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego powinien uwzględniać w szczególności:
- opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie:
a) stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów
b) wykonywanych zadań
c) występujących na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy
d) stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej
e) osób pracujących na tym stanowisku - wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko
- datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny
Pracownik ma obowiązek zapoznać się z oceną ryzyka zawodowego oraz przestrzegać zaleceń w nim zawartych.
Kto przeprowadza ocenę ryzyka zawodowego?
Ocenę ryzyka zawodowego przeprowadza zespół (lub zespoły), w skład którego mogą wchodzić:
- pracodawca
- pracownicy wyznaczeni przez pracodawcę (w tym osoby kierujące pracownikami) i/lub eksperci spoza organizacji
Zaleca się, aby zespół oceniający ryzyko zawodowe składał się z osób, które:
- znają i rozumieją zasady oceny ryzyka zawodowego
- mają wiedzę niezbędną do identyfikowania zagrożeń na ocenianych stanowiskach pracy
- umieją ocenić szkodliwe następstwa występujących zagrożeń
Kiedy zachodzi konieczność przeprowadzenia ponownej oceny ryzyka zawodowego?
Konieczność przeprowadzenia ponownej oceny ryzyka zawodowego następuje każdorazowo po zaistnieniu :
- utworzenia nowych stanowisk pracy
- wprowadzenia zmian technicznych, organizacyjnych oraz zmian w procesach technologicznych
- zmian obowiązujących wymagań prawnych odnoszących się do stanowiska pracy
- zastosowania nowych substancji i preparatów chemicznych, biologicznych
- zmiany stosowanych środków ochrony zbiorowej i środków ochrony indywidualnej
- udokumentowanego pogorszenia lub polepszenia warunków środowiska pracy
- wprowadzanie nowych metod pracy
- zaistnienia wypadku ciężkiego lub śmiertelnego
- wystąpienia choroby zawodowej
- wystąpienia nowych zagrożeń, awarii
Należy pamiętać, że Pracownik ma obowiązek zapoznać się z oceną ryzyka zawodowego oraz przestrzegać zaleceń w nim zawartych.
