Jedno z częściej pojawiających się pytań odnośnie szkoleń BHP brzmi: „Jakie są rodzaje szkoleń BHP i jak często trzeba je przeprowadzać?” Jest to kwestia niezwykle ważna z punktu widzenia pracodawcy, dlatego w tym wpisie postaramy się w przystępny sposób ją omówić.
Według Rozporządzenia Ministra Gospodarki i pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy wyróżniamy szkolenia wstępne i szkolenia okresowe. Program szkolenia wstępnego i okresowego powinien zawierać szczegółową tematykę, formy realizacji oraz czas trwania szkolenia. Muszą być one również dostosowane dla poszczególnych grup stanowiskowych.
Szkolenie wstępne
Szkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktażu według programów opracowanych dla poszczególnych grup stanowisk. Składa się ono z instruktażu ogólnego i instruktażu stanowiskowego. Instruktaż ogólny przeprowadzany jest dla nowo zatrudnionych pracowników, studentów odbywających u pracodawcy praktykę zawodową i uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu. Wszyscy uczestnicy instruktażu stanowiskowego powinni go odbyć przed dopuszczeniem do wykonywanej pracy.
Instruktaż ogólny może prowadzić pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, osoba wykonująca u pracodawcy zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy lub pracodawca, który sam wykonuje zadania służby BHP. Może go również przeprowadzić pracownik wyznaczony przez pracodawcę, który posiada zasób wiedzy i umiejętności zapewniający prawidłową realizację programu instruktażu. Pracownik ten musi także posiadać aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do pracy na wykonywanym stanowisku pracy. Jest on przeprowadzany dla pracownika zatrudnionego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych, pracownika przenoszonego na stanowisko pracy, ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.
Instruktaż stanowiskowy może przeprowadzić wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub pracodawca, jeżeli osoby te posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
Odbycie instruktażu ogólnego i instruktażu stanowiskowego potwierdza się wpisem w Karcie szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Szkolenie okresowe
Szkolenie okresowe przeprowadzane jest w celu aktualizacji i utrwalenia wiedzy i umiejętności w dziedzinie BHP zaznajomienia pracowników z nowymi rozwiązaniami techniczno – organizacyjnymi.
Pierwsze szkolenie okresowe dla pracodawców oraz innych osób kierujących pracownikami przeprowadza się w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku, natomiast na stanowiskach inżynieryjno – technicznych, administracyjno – biurowych, robotniczych, innych, których narażenie na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie BHP lub dla pracowników służby BHP w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach.
Szkolenie okresowe przeprowadzane są dla:
- Pracodawców oraz innych osób na stanowiskach kierujących pracownikowi ( w formie samokształcenia kierowanego lub samokształcenia kierowanego oraz seminarium – co 5 lat),
- Pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych ( w formie instruktażu – co 3 lata)
- Pracowników zatrudnionych na stanowiskach inżynieryjno – technicznych ( w formie samokształcenia kierowanego lub samokształcenia kierowanego oraz seminarium – co 5 lat)
- Pracowników na stanowiskach administracyjno – biurowych ( w formie samokształcenia kierowanego lub seminarium – co 6 lat),
- Pracowników innych, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie BHP ( w formie samokształcenia kierowanego lub seminarium – co 5 lat),
- Pracowników służby BHP (w formie kursu lub samokształcenia kierowanego) – co 5 lat.
Szkolenie okresowe, w przeciwieństwie do szkolenia wstępnego, kończy się egzaminem sprawdzającym przyswojoną przez uczestnika szkolenia wiedzę. Potwierdzeniem zdanego egzaminu jest zaświadczenie wydawane przez organizatora szkolenia, którego odpis bezwzględnie przechowywany musi być w aktach osobowych szkolonego.
Reasumując, zapewnianie pracownikom odpowiednich szkoleń z zakresu BHP niewątpliwie jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy. Przed dopuszczeniem do pracy pracownik musi odbyć szkolenie wstępne złożone z instruktażu ogólnego oraz instruktażu stanowiskowego, a po określonym przepisami prawa czasie – szkolenie okresowe zakończone egzaminem.
