Prace szczególnie niebezpieczne są wskazane w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w Dziale IV Procesy pracy, Rozdział 6 Prace szczególnie niebezpieczne.
§ 80. Przez prace szczególnie niebezpieczne rozumie się prace, o których mowa w niniejszym rozdziale oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne.
Podział prac szczególnie niebezpiecznych:
- roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części (§ 82-84 rozporządzenia),
- prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych (§ 85-90 rozporządzenia),
- prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych (§ 91-104 rozporządzenia),
- prace na wysokości (§ 105-110 rozporządzenia),
- prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji: np. prace eksploatacyjne przy urządzeniach energetycznych, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 28 sierpnia 2019 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (t.j. Dz.U. 2021 poz. 1210)
Jest tak również podczas wykonywania niektórych prac przy użyciu wózka jezdniowego wymienionych w § 6 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 15 grudnia 2017 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym (Dz.U.2018 r.,poz.47 ze zm.)
Oraz inne prace wykonywane w zakładzie które pracodawca wraz z pracownikami uzna za szczególnie niebezpieczne i sporządzi ich wykaz.
Polecenie wykonania prac szczególnie niebezpiecznych
Jest to podstawowy dokument, który uprawnia pracownika do podjęcia wyznaczonych czynności, gwarantując mu, że zlecone działania zostały odpowiednio przygotowane przez przełożonego w celu zapewnienia mu maksymalnej ochrony życia i zdrowia. Polecenie powinno przybrać formę pisemną – w razie ewentualnych sporów łatwiej będzie wykazać, że pracodawca spełnił wszystkie formalności, powierzając do wykonania pracę szczególnie niebezpieczną. W przypadku prac budowlanych lub remontowych w czasie pracy zakładu, prac w zbiornikach oraz przy urządzeniach energetycznych obowiązkowe jest pisemne polecenie.
Obowiązki pracodawcy
W Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w Dziale IV Procesy pracy, Rozdział 6 Prace szczególnie niebezpieczne.
§ 81. Pracodawca określa szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych, w szczególności zapewnia:
1)bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób;
2) odpowiednie środki zabezpieczające;
3) instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:
a) imienny podział pracy,
b) kolejność wykonywania zadań,
c) wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach.
Pracodawca zapewnia, aby dostęp do miejsc wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych miały jedynie osoby upoważnione i odpowiednio poinstruowane.
Pracodawca jest obowiązany do ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy.
Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych
Należy pamiętać, że w przypadku występowania prac niebezpiecznych musi być prowadzony i aktualizowany ich rejestr.
Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych podany w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów BHP traktowany jest jako wytyczna. Wykaz tworzony jest w oparciu o analizę poszczególnych etapów pracy danego zadania.
Tworząc wykaz, oprócz standardowych czynników niebezpiecznych jak: niebezpieczna atmosfera czy ryzyko upadku z wysokości, uwzględnia się:
- kubaturę obiektu i wentylację,
- wielkość włazów oraz możliwość przeprowadzenia sprawnej ewakuacji,
- czynniki procesowe jakie mogą pojawić się w miejscu pracy z związku z gwałtowną zmianą pracy instalacji,
- liczbę osób, która będzie wykonywać pracę jednocześnie w danym miejscu.
Należy pamiętać, że pracownicy wykonujący pracy szczególnie niebezpieczne powinni nie rzadziej niż raz do roku przechodzi szkolenie BHP.
Szerzej na temat prac szczególnie niebezpiecznych możecie dowiedzieć się na naszym szkoleniu https://biuro-system.com/szkolenia_system/przygotowanie-realizacja-i-dokumentowanie-prac-szczegolnie-niebezpiecznych-warsztaty-szkoleniowe-bhp/
Przepisy prawne:
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650)
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. (Dz.U. 2020 poz. 1320)
